Πρόσκληση στο δέκατο έβδομο μάθημα του Λαϊκού Πανεπιστημίου

Σύγκριση παραδοσιακού και σύγχρονου τρόπου διατροφής

Η σχέση του ανθρώπου με την τροφή είναι αντικείμενο διεπιστημονικών προσεγγίσεων. Κι αυτό γιατί ο ρόλος της τροφής είναι πρωτεύων στη ζωή του ανθρώπου, όχι μόνο στη βιολογική του επιβίωση, αλλά και στην κοινωνική του ζωή. Έτσι, η σχέση του ανθρώπου με την τροφή μπορεί να κατανοηθεί και να μελετηθεί μόνο παράλληλα με τον πολιτισμό του.
Οι διαιτητικές συνήθειες είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ποικίλων παραγόντων, τόσο του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος, όσο και του ευρύτερου κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος του ατόμου. Ο άνθρωπος μυείται στις αρχές της διαιτητικής συμπεριφοράς μέσα από τη συχνή επαφή του με τα τρόφιμα που έχει διαθέσιμα και τις συνήθειες του κοινωνικού του περίγυρου.
Η διαμόρφωση της ελληνικής κουζίνας και της παραδοσιακής διατροφής, είναι αποτέλεσμα της γεωγραφικής θέσης και του κλίματος της χώρας, αλλά και των ιστορικών και πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων. Η Μεσογειακή διατροφή είναι αυτή που συμπυκνώνει στο σύνολό της την Ελληνική παραδοσιακή διατροφή. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η υψηλή κατανάλωση μη επεξεργασμένων υδατανθράκων και φυτικών ινών, η υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου και η συχνή κατανάλωση ψαριών και πουλερικών.
Τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής για την υγεία έχουν αναγνωριστεί διεθνώς από πλήθος μελετών, ενώ το 2010 η UNESCO συμπεριέλαβε την Μεσογειακή διατροφή στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Ενώ η παραδοσιακή διατροφή διαμορφωνόταν από την ανάγκη για επιβίωση και προσαρμοζόταν στην εκάστοτε περιοχή ανάλογα με το κλίμα και τους διαθέσιμους πόρους, η σύγχρονη διατροφή είναι ανεξάρτητη από τους τοπικούς διαθέσιμους πόρους, στηρίζεται στην εκχρηματισμένη οικονομία και ανάπτυξη του εμπορίου, υιοθετείται κυρίως κατ’ επιλογή, επηρεάζεται σημαντικά από τις τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της παραγωγής και συντήρησης των τροφίμων και δεν παύει να επηρεάζεται σημαντικά από την νομοθεσία μεγάλων υπερκατικών μηχανισμών.
Τα μοντέλο της μεσογειακής διατροφής εγκαταλείπεται αργά αλλά σταθερά κυρίως στα αστικά κέντρα και από τα άτομα μικρότερης ηλικίας, με ολέθριες συνέπειες για την υγεία. Οι βασικές διατροφικές συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τείνουν να μας υπενθυμίσουν ότι η παραδοσιακή μας διατροφή μπορεί να έχει τα μέγιστα οφέλη για την υγεία μας.