Τα σχολεία έκλεισαν, οι παιδικοί σταθμοί έκλεισαν, οι παιδικές χαρές και οι παιδότοποι έκλεισαν… Πώς θα απασχοληθούν τα μικρά μας θηριάκια; Μήπως να τους δώσουμε επιτέλους αυτό που τόσο επίμονα μας ζητάνε; Ε, και τι θα γίνει πια αν παίξουν λίγο παραπάνω με το κινητό, αν δουν και ένα ακόμα βιντεάκι;
Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι μπορεί να συμβεί σε ένα παιδί που οι ώρες του γεμίζουν με μια οθόνη (τηλεόρασης, Η/Υ, τάμπλετ, κινητού τηλεφώνου). Αρκετές μελέτες συνδέουν την πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών με συνέπειες στη δραστηριότητα συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου που επηρεάζουν τη γνωστική ανάπτυξη, την κατανόηση και τη γλωσσική ικανότητα του παιδιού. Επιπλέον, η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα συμπεριφοράς (απότομες αλλαγές με μια τάση επιθετικότητας και άρνηση να βρει ευχαρίστηση σε οτιδήποτε άλλο). Μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσκολίες σε επίπεδο σωματικό (προβλήματα μυοσκελετικά και οφθαλμολογικά, όπως θολή όραση, ξηροφθαλμία, ερεθισμό και πονοκεφάλους) και σε κοινωνικό (αποξένωση του παιδιού, μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες και δυσκολίες στην κοινωνικοποίησή του).
Έρευνες μας υποδεικνύουν πως μικρά παιδιά που περνάνε μπροστά σε μία οθόνη περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα, γίνονται λιγότερο δραστήρια σωματικά και αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαταραχών στον ύπνο. Παρατηρείται επίσης σχέση μεταξύ της πολύωρης ενασχόλησης με τον υπολογιστή και της αύξησης συμπεριφορών βίας, εθισμού και διάσπασης της προσοχής.
Γονείς και παιδαγωγοί οφείλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την τεχνολογία, ενημερώνοντας ταυτόχρονα για τους κινδύνους που κρύβει η υπερβολική και η λανθασμένη χρήση της. Τα όρια που θέτει η κάθε οικογένεια χρειάζεται να είναι ξεκάθαρα και σταθερά, ώστε να γίνονται αποδεκτά.
Το 2011 η Γαλλική Ένωση Παιδιάτρων αποδέχθηκε τον κανόνα «3-6-9-12», που το 2008 αναπτύχθηκε από το Γάλλο ψυχαναλυτή-ψυχίατρο, Serge Tisseron. Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό: «όχι τηλεόραση πριν από τα τρία χρόνια, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα έξι, καθόλου internet πριν από τα εννέα χρόνια, και καθόλου κοινωνικά μέσα πριν από τα 12».
Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία προτείνει να αποφεύγεται η χρήση οθόνης για παιδιά ηλικίας κάτω των 18 μηνών. Για παιδιά ηλικίας 18 έως 24 μηνών το όριο είναι τα 10-15 λεπτά αλλά οι γονείς οφείλουν να επιλέγουν ποιοτικά προγράμματα και να τα παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά τους ώστε να τους εξηγούν τι βλέπουν. Για παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών, συστήνεται η χρήση μέχρι το πολύ 60 λεπτά ημερησίως, αλλά και πάλι υπό την επίβλεψη των κηδεμόνων. Για παιδιά άνω των 6 ετών, το όριο αυξάνεται, με προϋπόθεση η χρήση των οθονών να μην εμποδίζει ή να αντικαθιστά τη σωματική άσκηση, τον απαιτούμενο ύπνο και τις κοινωνικές συναναστροφές.
Ας συνοψίσουμε ολοκληρώνοντας:
- Ακολουθούμε και οι δύο γονείς κοινή τακτική στο θέμα των ορίων.
- ΟΧΙ στην οθόνη την ώρα του φαγητού & μία ώρα πριν τον ύπνο.
- Χρειάζεται να είμαστε το καλό παράδειγμα για τα παιδιά μας.
- Δε χρησιμοποιούμε την οθόνη σαν επιβράβευση ή μέσο ελέγχου συμπεριφοράς.
- Δίνουμε ενδιαφέροντα ερεθίσματα και περνάμε ουσιαστικό χρόνο με τα παιδιά.
- Δεν αμελούμε ποτέ σημάδια διαφορετικής ή περίεργης συμπεριφοράς.
- Η σχέση του παιδιού με την οθόνη ξεκινά νωρίς και στα πρώτα στάδια μπορούμε να το βοηθήσουμε να χαράξει μια ενδιαφέρουσα, δημιουργική και ασφαλή πορεία!
Περιμένω τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας στο [email protected].
Κατερίνα Χατζάκη, Ψυχολόγος Παιδικών & Βρεφ/κών Σταθμών
Ν.Π.Δ.Δ. Π.Α.Κ.Π.Π.Α. Δήμου Ελευσίνας
Δείτε επίσης Online Βοηθήματα ΕΔΩ